Essay name: Tilakamanjari of Dhanapala (study)
Author:
Shri N. M. Kansara
Affiliation: Maharaja Sayajirao University of Baroda / Department of Sanskrit Pali and Prakrit
This is an English study of the Tilakamanjari of Dhanapala, a Sanskrit poem written in the 11th century. Technically, the Tilaka-manjari is classified as a Gadyakavya (“prose-romance�). The author, Dhanapala was a court poet to the Paramara king Munja, who ruled the Kingdom of Malwa in ancient west-central India.
Chapter 16 - The Tilakamanjari as a Sanskrit novel
122 (of 138)
External source: Shodhganga (Repository of Indian theses)
Download the PDF file of the original publication
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
1002
or in :
तासा� � मध्य� शब्दधामि� विधाना, कैशिकी मि� रसवृत्तीना�, उपजातिमि�
छन्दोजातिन�, यह जातिमिवालंकृतीना� वैदर्भीमि� रीतिना� प्रसत्तिमि� का -
व्यगुणसंपद�, पंचमकुतिमि� गीतिना, रसोक्तिमिव भणितीनामधिकमुद्मा� -
माना�,
[tāsā� ca madhye śabdadhāmiva vidhānā, kaiśikī miva rasavṛttīnāma, upajātimiva
chandojātinā, yaha jātimivālaṃkṛtīnā� vaidarbhīmiva rītinā� prasattimiva kā -
vyaguṇasaṃpadā, paṃcamakutimiva gītinā, rasoktimiva bhaṇitīnāmadhikamudmāsa -
峾,
] or in :
(दिव्यरूप� कन्यका मद्रादाम, �) ( [divyarūpā kanyakā madrādāma, |) (] 159,15££);
---- आमुक्ताट्टहासमार ब्यस्फोट� कृतकटा दीपमुपनान्तताण्डवम,
--- (सर� ) -- ( [āmuktāṭṭahāsamāra byasphoṭana kṛtakaṭ� dīpamupanāntatāṇḍavama,
--- (sara� ) -- (] 204,8ff.) .
register
With the change of/rezard and mood the language ÅÛD
also changes into graceful or forceful, simple or subtle,
sweet or harsh, as in :
वत्स,
स्वागत� ते � सांघ� कृतं यदत्रागतोऽसि � अनेन तव निसर्गसुन्दरेण
दृष्टमात्रेण देहाकारे� पुरुषकारेणेव भुते� श्रीमानन्दित� मे किमप�
नेत्रयुग्म� � धन्यस्त्वमेक� जगति
[vatsa,
svāgata� te | sāṃghu kṛta� yadatrāgato'si | anena tava nisargasundareṇa
dṛṣṭamātreṇa dehākāreṇa puruṣakāreṇeva bhutena śrīmānandita� me kimapi
netrayugmama | dhanyastvameko jagati
] or in :
कमलगुप्त, किमयमस्थान� विप्लवप्रपंच� �
नयनसृष्ट्य� सममध जन्म जि� सफलमभून्मम �
[kamalagupta, kimayamasthāne viplavaprapaṃca� |
nayanasṛṣṭyā samamadha janma jina saphalamabhūnmama |
] or in :
�
[ga
] ·1
(101,14ff.);
(113,7); दृष्टे भवति
( [dṛṣṭe bhavati
(] 218,llff.);
सर्वमवधारितं ते वचनम� � अंगीकृतश्चाय� नायक� � किंत� तिष्ठत� तावथ�-
वदहमिहस्था ।स्वस्थानमुपगत� तु कांचीमध्यमा� ग्रहीष्या म्यैनम्|( [sarvamavadhārita� te vacaname | aṃgīkṛtaścāya� nāyaka� | kiṃtu tiṣṭhatu tāvathā-
vadahamihasthā |svasthānamupagatā tu kāṃcīmadhyamāta grahīṣyā myainam|(] 288,21¤£.);
or in :
महाभाग, भाग्यमादृश� मिहानीतोऽस� उतिष्ठ � सर्व्वदा सुखोचितामप�
देहि कतिचित्पदानि गमनखेदस्� तनुम � अनुगृहाण दर्शने� वनवासिनो ऽस्य
जनस्� वसति�
( [mahābhāga, bhāgyamādṛś� mihānīto'si utiṣṭha | sarvvadā sukhocitāmapi
dehi katicitpadāni gamanakhedasya tanuma | anugṛhāṇa darśanena vanavāsino 'sya
janasya vasatima
(] 256,12ff.);
