Harivamsa [appendix] [sanskrit]
101,601 words
The Sanskrit edition of the Harivamsa [appendix version], an important addition to the larger epic Mahabharata, existing in several editions. The text deals with the ancient Indian Solar and Lunar dynasties leading and recounts the history of Krishna.
Chapter 6
janamejaya uvÄca gandharvÄ« urvaśī devÄ« rÄjÄṇaá¹� manuá¹£aá¹� katham || 1 ||
[Analyze grammar]
devÄnutsá¹›jya saṃprÄptÄ tanme brÅ«hi bahuÅ›ruta || 2 ||
[Analyze grammar]
Å›rutvorvaśīndrabhavane gÄ«yamÄnaá¹� surará¹£iṇÄ� || 2 ||
[Analyze grammar]
tadantikamupeyÄ devÄ« smaraÅ›arÄrditÄ || 2 ||
[Analyze grammar]
sa tÄá¹� vilokya ná¹›patirhará¹£eṇotphullalocanaá¸� || 2 ||
[Analyze grammar]
uvÄca Å›lakṣṇayÄ vÄcÄ devÄ«á¹� hṛṣá¹atanÅ«ruhaá¸� || 2 ||
[Analyze grammar]
svÄgataá¹� te varÄrohe ÄsyatÄá¹� karavÄma kim || 2 ||
[Analyze grammar]
saṃramasva mayÄ sÄrdhaá¹� ratirnau Å›ÄÅ›vatÄ«á¸� samÄá¸� || 2 ||
[Analyze grammar]
vaiÅ›aṃpÄyana uvÄca brahmaÅ›ÄpÄbhibhÅ«tÄ sÄ mÄnuá¹£aá¹� samupasthitÄ || 3 ||
[Analyze grammar]
elaá¹� tu sÄ varÄrohÄ samayÄtsamupasthitÄ || 4 ||
[Analyze grammar]
evaá¹� sÄ hyuá¹£itÄ tatra Å›ÄpasyÄntamabhÄ«psatÄ« || 4 ||
[Analyze grammar]
Ätmanaá¸� Å›Äpamoká¹£Ärthaá¹� samayaá¹� sÄ cakÄra ha || 5 ||
[Analyze grammar]
anagnadarÅ›anaá¹� caiva sakÄmÄyÄÅ›ca maithunam || 6 ||
[Analyze grammar]
etÄv uraṇakau rÄjannyÄsau raká¹£asva mÄnada || 6 ||
[Analyze grammar]
saṃraṃsye bhavatÄ sÄkaá¹� Å›lÄghya strīṇÄṃ varaá¸� smá¹›taá¸� || 6 ||
[Analyze grammar]
dvau meá¹£au Å›ayanÄbhyÄse sadÄ baddhau ca tiá¹£á¹hataá¸� || 7 ||
[Analyze grammar]
ghá¹›tamÄtraá¹� tathÄhÄraá¸� kalÄmekaá¹� tu pÄrthiva || 8 ||
[Analyze grammar]
yadyeá¹£a samayo rÄjanyÄvatkÄlaá¹� ca te dá¹›á¸ham || 9 ||
[Analyze grammar]
tadÄ tavaiva saṃyogo mayÄ saha bhaviá¹£yati || 9 ||
[Analyze grammar]
tÄvatkÄlaá¹� kariá¹£yÄmi yÄvadevaá¹� kariá¹£yÄsi || 9 ||
[Analyze grammar]
eá¹£a te samayo rÄjanvastuá¹� tava gá¹›he ká¹›taá¸� || 9 ||
[Analyze grammar]
tÄvatkÄlaá¹� tu vatsyÄmi ká¹›taá¸� samaya eá¹£a naá¸� || 10 ||
[Analyze grammar]
tasyÄstaá¹� samayaá¹� sarvaá¹� sa rÄjÄ samapÄlayat || 11 ||
[Analyze grammar]
rÄjovÄca aho rÅ«pamaho bhÄvo naralokavimohanam || 11 ||
[Analyze grammar]
ko na seveta manujo devÄ«á¹� tvÄá¹� svayamÄgatÄm || 11 ||
[Analyze grammar]
evaá¹� sÄ vasate tatra purÅ«ravasi bhÄvinÄ« || 12 ||
[Analyze grammar]
vará¹£Äṇyathaikaá¹£aá¹£á¹iá¹� tu tadbhaktyÄ Å›ÄpamohitÄ || 13 ||
[Analyze grammar]
urvaÅ›yÄá¹� mÄnuá¹£asthÄyÄá¹� gandharvÄÅ›cintayÄnvitÄá¸� || 14 ||
[Analyze grammar]
apaÅ›yannurvaśīmindro gandharvÄnabravÄ«ttadÄ || 14 ||
[Analyze grammar]
urvaśīrahitaá¹� mahyamÄsthÄnaá¹� nÄtiÅ›obhate || 14 ||
[Analyze grammar]
gandharvÄ Å«cuá¸� cintayadhvaá¹� mahÄbhÄgÄ yathÄ sÄ tu varÄá¹…ganÄ || 15 ||
[Analyze grammar]
samÄgacchetpunardevÄnurvaśī svargabhūṣaṇÄ� || 16 ||
[Analyze grammar]
tato viÅ›vÄvasurnÄma tatrÄha vadatÄá¹� varaá¸� || 17 ||
[Analyze grammar]
mayÄ tu samayastÄbhyÄá¹� kriyamÄṇaá¸� Å›rutaá¸� purÄ || 18 ||
[Analyze grammar]
vyutkrÄntasamayan sÄ vai rÄjÄnaá¹� tyaká¹£yate yathÄ || 19 ||
[Analyze grammar]
tadahaá¹� vedmyaÅ›eá¹£eṇa yathÄ bhetsyatyasau ná¹›paá¸� || 20 ||
[Analyze grammar]
sasahÄyo gamiá¹£yÄmi yuá¹£mÄkaá¹� kÄryasiddhaye || 21 ||
[Analyze grammar]
evamuktvÄ gatastatra pratiá¹£á¹hÄnaá¹� mahÄyaÅ›Äá¸� || 22 ||
[Analyze grammar]
niÅ›ÄyÄmatha cÄgamya meá¹£amekaá¹� jahÄra saá¸� || 23 ||
[Analyze grammar]
mÄtá¹›vadvartate sÄ tu meá¹£ayoÅ›cÄruhÄsinÄ« || 24 ||
[Analyze grammar]
gandharvÄgamanaá¹� jñÄtvÄ Å›ÄpÄntaá¹� ca yaÅ›asvinÄ« || 25 ||
[Analyze grammar]
rÄjÄnamabravÄ«ttatra putro me'hriyateti sÄ || 26 ||
[Analyze grammar]
evamukto viniÅ›citya nagno naivodatiá¹£á¹hata || 27 ||
[Analyze grammar]
nagnaá¹� mÄá¹� draká¹£yate devÄ« samayo vitatho bhavet || 28 ||
[Analyze grammar]
tato bhÅ«yastu gandharvÄ dvitÄ«yaá¹� meá¹£amÄdaduá¸� || 29 ||
[Analyze grammar]
dvitīye tu hṛte meṣe ela� devyabravīdidam || 30 ||
[Analyze grammar]
putrau me hriyate rÄjannanÄthÄyÄ iva prabho || 31 ||
[Analyze grammar]
niÅ›amyÄkranditaá¹� devÄ« putrayornÄ«yamÄnayoá¸� || 31 ||
[Analyze grammar]
hatÄsmyahaá¹� kunÄthena napuṃsÄ vÄ«ramÄninÄ || 31 ||
[Analyze grammar]
yadviÅ›rambhÄdahaá¹� naá¹£á¹Ä hatÄpatyÄ ca dasyubhiá¸� || 31 ||
[Analyze grammar]
yaá¸� Å›ete niÅ›i saṃtrasto yathÄ nÄrÄ« divÄ pumÄn || 31 ||
[Analyze grammar]
evamuktastadotthÄya nagno rÄjÄ pradhÄvitaá¸� || 32 ||
[Analyze grammar]
meṣayo� padamanvicchan gandharvairvidyudapyatha || 33 ||
[Analyze grammar]
utpÄditÄ sumahatÄ« yayÄ tadbhavanaá¹� mahat || 34 ||
[Analyze grammar]
prakÄÅ›itaá¹� vai sahasÄ tato nagnamavaiká¹£ata || 35 ||
[Analyze grammar]
nagnaá¹� dṛṣá¹vÄ tirobhÅ«tÄ gandharvÄ« hyagamaddivam || 36 ||
[Analyze grammar]
tirobhÅ«tÄá¹� tu tÄṃdṛṣá¹vÄ gandharvÄ hyagamandivam || 36 ||
[Analyze grammar]
tirobhÅ«tÄá¹� tu tÄá¹� dṛṣá¹vÄ gandharvÄstatratÄv ubhau || 36 ||
[Analyze grammar]
utsá¹›jya meá¹£au śīghram tu yathÄkÄmaá¹� yayustataá¸� || 36 ||
[Analyze grammar]
utsṛṣá¹au coraṇau dṛṣá¹vÄ rÄjÄ gá¹›hyÄgato gá¹›ham || 37 ||
[Analyze grammar]
apaÅ›yannurvaśīá¹� tatra vilÄlapa suduḥkhitaá¸� || 38 ||
[Analyze grammar]
cacÄra pá¹›thivÄ«á¹� caiva mÄrgamÄṇa itastataá¸� || 39 ||
[Analyze grammar]
athÄpaÅ›yatsa tÄá¹� rÄjÄ kuruká¹£etre mahÄbalaá¸� || 40 ||
[Analyze grammar]
sa tÄá¹� vÄ«ká¹£ya kuruká¹£etre sarasvatyÄÅ›ca tatsakhÄ«á¸� || 40 ||
[Analyze grammar]
pañca prahṛṣá¹avadanaá¸� prÄha sÅ«ktaá¹� purÅ«ravÄá¸� || 40 ||
[Analyze grammar]
aho jÄye jÄye tiá¹£á¹ha ghore na tyaktumarhasi || 40 ||
[Analyze grammar]
mÄá¹� tvamaprÄpya nirvá¹›ttiá¹� vacÄṃsi kṛṇavÄmahe || 40 ||
[Analyze grammar]
sudeho'yaá¹� patatvadya devi dÅ«raá¹� gatastvayÄ || 40 ||
[Analyze grammar]
svÄdantyenaá¹� vá¹›kÄ gá¹›dhrÄstvatprasÄdasya nÄspadam || 40 ||
[Analyze grammar]
plaká¹£atÄ«rthe puá¹£kariṇyÄá¹� himavatyÄá¹� samÄplutÄm || 41 ||
[Analyze grammar]
krÄ«á¸antÄ«á¹� apsarobhiÅ›ca pañcabhiá¸� saha Å›obhanÄm || 42 ||
[Analyze grammar]
tÄá¹� krÄ«á¸antÄ«á¹� tato dṛṣá¹vÄ vilalÄpa suduḥkhitaá¸� || 43 ||
[Analyze grammar]
sÄ cÄpi tatra taá¹� dṛṣá¹vÄ rÄjÄnamavidÅ«rataá¸� || 44 ||
[Analyze grammar]
urvaśī tÄá¸� sakhÄ«á¸� prÄha sa eá¹£a puruá¹£ottamaá¸� || 45 ||
[Analyze grammar]
yasminnahamavÄtsaá¹� vai darÅ›ayÄmÄsa taá¹� ná¹›pam || 46 ||
[Analyze grammar]
samÄvignÄstu tÄá¸� sarvÄá¸� punareva narÄdhipaá¸� || 47 ||
[Analyze grammar]
jÄye ha tiá¹£á¹ha manasi ghore vacasi tiá¹£á¹ha he || 48 ||
[Analyze grammar]
evamÄdÄ«ni sÅ«ktÄni parasparamabhÄá¹£atÄm || 49 ||
[Analyze grammar]
urvaśī cÄbravÄ«dailaá¹� sagarbhÄhaá¹� tvayÄ vibho || 50 ||
[Analyze grammar]
saṃvatsarÄtkumÄraste bhaviá¹£yati na saṃśayaá¸� || 51 ||
[Analyze grammar]
niÅ›ÄmekÄá¹� ca ná¹›pate nivatsyasi mayÄ saha || 52 ||
[Analyze grammar]
hṛṣá¹o jagÄma rÄjÄtsa svapuraá¹� sumahÄyaÅ›Äá¸� || 53 ||
[Analyze grammar]
gate saṃvatsare bhÅ«ya urvaśī punarÄgamat || 54 ||
[Analyze grammar]
uá¹£itaÅ›ca tayÄ sÄrdhamekarÄtraá¹� mahÄyaÅ›Äá¸� || 55 ||
[Analyze grammar]
urvaÅ›yathÄbravÄ«dailaá¹� gandharvÄ varadÄstava || 56 ||
[Analyze grammar]
tÄnvṛṇīṣva mahÄrÄja brÅ«hi caitÄṃstvameva ha || 57 ||
[Analyze grammar]
vṛṇīṣva samatÄá¹� rÄjan gandharvÄṇÄṃ mahÄtmanÄm || 58 ||
[Analyze grammar]
tathetyuktvÄ varaá¹� vavre gandharvÄÅ›ca tahÄstviti || 59 ||
[Analyze grammar]
sthÄlÄ«á¹� nyasya vane gatvÄ gá¹›hamabhyÄyayau niÅ›i || 59 ||
[Analyze grammar]
tretÄyÄá¹� saṃpravá¹›ttÄyÄá¹� manasi trayyavartata || 59 ||
[Analyze grammar]
pÅ«rayitvÄgninÄ sthÄlÄ«á¹� gandharvÄÅ›ca tamabruvan || 60 ||
[Analyze grammar]
aneneá¹£á¹vÄ salokÄnnaá¸� prÄpsyasi tvaá¹� narÄdhipa || 61 ||
[Analyze grammar]
tÄnÄdÄya kumÄrÄṃstu gamanÄyopacakrame || 62 ||
[Analyze grammar]
niká¹£ipyÄgnimaraṇye tu saputrastu gá¹›haá¹� yayau || 63 ||
[Analyze grammar]
abhyetyÄgniá¹� tu nÄpaÅ›yadaÅ›vatthaá¹� tatra dṛṣá¹avÄn || 64 ||
[Analyze grammar]
Å›amÄ«jÄtaá¹� tu taá¹� dṛṣá¹vÄ aÅ›vatthaá¹� vismitastataá¸� || 65 ||
[Analyze grammar]
gandharvebhyastadÄÅ›aṃsadagninÄÅ›aá¹� tatastu saá¸� || 66 ||
[Analyze grammar]
Å›rutvÄ tamarthamakhilamaraṇīṃ tu samÄdiÅ›an || 67 ||
[Analyze grammar]
aÅ›vatthÄdaraṇīṃ ká¹›tvÄ mathitvÄgniá¹� yathÄvidhi || 68 ||
[Analyze grammar]
mathitÄgniá¹� tridhÄ ká¹›tvÄ ayajatsa narÄdhipaá¸� || 69 ||
[Analyze grammar]
iá¹£á¹vÄ yajñairbahuvidhairgatasteá¹£Äṃ salokatÄm || 70 ||
[Analyze grammar]
teneá¹£á¹vÄ tu sa tÄṃl lokÄnprÄptavÄn sa narÄdhipaá¸� || 70 ||
[Analyze grammar]
gandharvebhyo varaá¹� labdhvÄ tretÄgniá¹� samakalpayat || 71 ||
[Analyze grammar]
eko'gniá¸� pÅ«rvamevÄsÄ«dailastretÄmakÄrayat || 72 ||
[Analyze grammar]
evaṃprabhÄvo rÄjÄsÄ«dailastu puruá¹£ottamaá¸� || 73 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Harivamsa Chapter 6
Shri Harivamsa Purana (Narayani Language)
by Ramtej Pandey (2013)
With Commentary (Set Of 3 Volumes); Sanskrit Text with Hindi Translation; [Chaukhamba Sanskrit Pratishthan]
Harivansha Mahapurana (Kannada)
by Saraswati Prakashan, Belgaum (2021)
1568 pages
Harivamsa Purana in Gujarati
by Gita Press, Gorakhpur (2017)
હરિવંશપà«àª°àª¾àª�
Shri Harivamsha Purana (Telugu)
by Gollapudi Veeraswamy Son (2012)
à°¶à±à°°à±€ వారివంశవà±à°°à°°à°¾à°£à°‚ [Gollapudi Veeraswamy Son]
Shri Harivamsa Purana in Marathi
by Jitendra Nath Thakur (2021)
शà¥à¤°à¥€à¤¹à¤°à¤¿à¤µà¤‚शपà¥à¤°à¤¾à¤� [Dharmik Prakashan Sanstha, Mumbai]
Harivamsa Purana
by Ras Bihari Lal and Sons (2012)
Set of 10 Volumes; Transliterated Text with English Translation; [5425 pages]
Harivamsa Purana in 3 Volumes
by Shanti Lal Nagar (2013)
Text with English Notes and Index; [Eastern Book Linkers]